Ukraine đã chấp nhận đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về lệnh ngừng bắn 30 ngày với Nga trong cuộc đàm phán quan trọng tại Ả Rập Xê-út.
Phản ứng tích cực từ phía Kiev đã thúc đẩy Washington đồng ý dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và "hỗ trợ an ninh", đồng thời hứa hẹn mang lại sự khởi đầu cho sự kết thúc của hơn 3 năm giao tranh.
Sau hơn 8 giờ đàm phán tại thành phố ven biển Jeddah giữa các quan chức Mỹ và Ukraine hôm 11/3, đã có "sự lạc quan mới" rằng các cuộc đàm phán hòa bình đã trở lại đúng hướng sau sự cố ngoại giao vào tháng trước giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Sau đó, chính quyền Trump đã đình chỉ việc chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự với Ukraine để gây sức ép buộc ông Zelensky tham gia các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt giao tranh với các lực lượng Nga.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, ông sẽ chuyển lời đề nghị này cho người Nga và "bây giờ quả bóng đang ở trong sân của Moscow".
"Tổng thống muốn cuộc chiến này kết thúc vào ngày hôm qua… Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng người Nga sẽ trả lời có càng sớm càng tốt, để chúng ta có thể tiến tới giai đoạn thứ hai của cuộc đàm phán này, đó là các cuộc đàm phán thực sự", ông Rubio nói với các phóng viên, ám chỉ đến Tổng thống Trump, sau khi tuyên bố được đưa ra vào cuối ngày 11/3.
Ông Vladimir Putin, ông Donald Trump, ông Volodymyr Zelensky. Ảnh: Getty Images
Ngay sau khi thỏa thuận được công bố, ông Trump cho biết ông "hoàn toàn" chào đón ông Zelensky trở lại thăm Nhà Trắng lần nữa. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng cho biết, ông có kế hoạch gọi điện cho Tổng thống Nga Vladimir Putin vào cuối tuần này để đảm bảo cam kết của Moscow đối với đề xuất của Washington.
"Tôi sẽ nói chuyện với ông Vladimir Putin", ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng trong bình luận về cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê-út. "Cần có hai người để nhảy tango".
"Hy vọng ông ấy cũng sẽ đồng ý. Và tôi thực sự nghĩ rằng điều đó sẽ đạt được 75% chặng đường. Phần còn lại là ghi chép lại và, các vị biết đấy, đàm phán về các vị trí trên đất liền", ông Trump nói mà không giải thích thêm.
"Tôi biết chúng ta có một cuộc họp lớn với Nga vào ngày mai và hy vọng sẽ có một số cuộc trò chuyện tuyệt vời diễn ra sau đó", ông chủ Nhà Trắng nói.
Trong tuyên bố chung sau cuộc hội đàm, Ukraine cho biết họ "bày tỏ sự sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày ngay lập tức, có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên và tùy thuộc vào sự chấp thuận và thực hiện đồng thời của Liên bang Nga".
"Mỹ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và nối lại hỗ trợ an ninh cho Ukraine", tuyên bố cho biết thêm.
Binh sĩ Ukraine chuẩn bị đạn pháo tại vị trí bắn gần Pokrovsk, vùng Donetsk, ngày 3/2/2025. Ảnh: Kyiv Independent
Ông Zelensky, người đang ở Ả Rập Xê-út nhưng không tham gia các cuộc đàm phán, cho biết lệnh ngừng bắn là một "đề xuất tích cực" bao gồm cả tiền tuyến trong cuộc xung đột, không chỉ giao tranh trên không và trên biển.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz cho biết: "Phái đoàn Ukraine hôm nay đã đưa ra một điều rất rõ ràng – rằng họ chia sẻ tầm nhìn của Tổng thống Trump về hòa bình".
Ông Waltz, người tham dự cuộc hội đàm, cho biết các nhà đàm phán "đã đi vào các chi tiết quan trọng về cách thức chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến này", bao gồm cả các đảm bảo an ninh dài hạn.
Ông Andriy Yermak, trợ lý thân cận của Tổng thống Zelensky, trước đó đã nói với các phóng viên rằng điều quan trọng nhất là "làm thế nào để đạt được một nền hòa bình lâu dài ở Ukraine".
Phía Nga chưa đưa ra bình luận nào khi cuộc đàm phán đang diễn ra ở Jeddah, nhưng người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã nói với khán giả tại Trường Kinh tế Cao cấp Moscow, "Chúng ta luôn cần hy vọng vào điều tốt nhất, nhưng phải chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Và chúng ta phải luôn sẵn sàng bảo vệ lợi ích của mình".
Các quan chức Nga đã nhiều lần nói rằng họ muốn một thỏa thuận hòa bình toàn diện, không phải lệnh ngừng bắn hay bất kỳ thỏa thuận tạm thời nào khác.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết, họ sẽ không loại trừ khả năng tiếp xúc với các quan chức Mỹ trong vài ngày tới, nhưng không đưa ra thêm bình luận nào.
Phản ứng trước kết quả tích cực của cuộc hội đàm ở Jeddah, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người đã nói về việc gửi quân gìn giữ hòa bình của Pháp đến Ukraine như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào, đã ca ngợi "tiến triển" đạt được trong cuộc đàm phán nhưng nhấn mạnh rằng Kiev cần có sự đảm bảo an ninh "mạnh mẽ" trong bất kỳ lệnh ngừng bắn nào.
Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi thỏa thuận này là "bước đột phá đáng chú ý" trong khi Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cho biết lệnh ngừng bắn "tùy thuộc vào Nga".
Tại Ba Lan, một quốc gia ủng hộ hàng đầu của Ukraine, Thủ tướng Donald Tusk đã ca ngợi "bước tiến quan trọng hướng tới hòa bình" của Mỹ và Ukraine.
Minh Đức (Theo Independent, TASS, RFE/RL)
