Cuộc gọi dài 30 phút này là lần đầu tiên ông Biden và ông Netanyahu thảo luận từ tháng 8 tới nay và diễn ra cùng lúc những diễn biến leo thang xung đột giữa Israel và Iran, tổ chức được Iran hậu thuẫn tại Liban, Hezbollah. Tuy nhiên những thảo luận này không đưa ra dấu hiệu nào về tiềm năng diễn ra ký kết ngừng bắn cho cuộc chiến giữa Israel và Hamas tại Gaza.
Thư ký báo chí của Nhà Trắng Karine Jean-Pierre đã nhận định cuộc gọi này đã mang tính "trực tiếp và rất xây dựng", và đồng thời cũng xác nhận hai lãnh đạo quốc gia này còn có nhiều bất đồng và đã rất minh bạch về các khác biệt này.
Trung Đông trong thời gian vừa qua đã trở nên vô cùng căng thẳng trong khi chờ đợi phản ứng từ phía Israel cho vụ tấn công tên lửa mà Tehran thực hiện vào tuần vừa rồi nhằm đáp trả cho hành vi leo thang quân sự của Israel tại Liban. Vụ tấn công từ phía Iran đã không gây ra thương vong nào tại Israel.
Sau khi nhận định vụ tấn công ngày 1/10 là thất bại, Gallant đã phát biểu: "Những kẻ tấn công chúng tôi sẽ phải chịu đau đớn và trả giá đắt. Cuộc tấn công của chúng tôi sẽ mạnh tay, chính xác và quan trọng nhất là bất ngờ, họ sẽ không hiểu điều gì xảy ra và xảy ra như thế nào, họ sẽ chỉ thấy được hậu quả.
Ông Netanyahu đã cam kết sẽ buộc kỳ phùng địch thủ Iran phải trả giá cho vụ tấn công tên lửa, trong khi Tehran cũng đã khẳng định mọi hành động đáp trả sẽ dẫn tới tàn phá diện rộng, tăng cao những lo ngại về khả năng nổ ra chiến tranh diện rộng tại khu vực và có thể kéo Mỹ vào vòng chiến.
Chính phủ Mỹ đã khẳng định ủng hộ việc Israel theo đuổi các mục tiêu được Iran hậu thuẫn như Hezbollah và Hamas. Nhìn chung, Mỹ đã thất bại trong những nỗ lực ngăn chặn cuộc xung đột ngày càng lan rộng, dọn đường cho ký kết ngừng bắn tại Gaza và thuyết phục Israel giới hạn quy mô tấn công tên lửa nhằm vào các khu dân cư có thể dẫn tới hàng ngàn người thiệt mạng,
Quan hệ ông Biden và ông Netanyahu đã khá căng thẳng, nhìn chung do phương pháp lãnh đạo Israel này đối phó với cuộc chiến tại Gaza và cuộc xung đột với Hezbollah. Israel đã khẳng định sẽ tiếp tục hoạt động quân sự tới khi người Israel được an toàn.
Trong "Chiến tranh", một cuốn sách sẽ được xuất bảntuần tới, phóng viên Bob Woodward báo cáo ông Biden thường xuyên cáo buộc ông Netanyahu không có chiến lược rõ ràng, và trong tháng 7, sau khi Israel không kích gần Beirut và tại Iran, ông Biden đã hét lớn trước Netanyahu: "Bibi, ông làm cái quái gì vậy?".
Khi được hỏi về cuốn sách này, một quan chức Mỹ nắm rõ về các giao tiếp giữa hai lãnh đạo quốc gia này đã cho biết, ông Biden thường xuyên sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ, trực tiếp, không sàng lọc để giao tiếp với ông Netanyahu cũng như mô tả ông.
Đại sứ của Israel tại LHQ Danny Danon cho biết cuộc gọi vào ngày thứ Tư đã rất "tích cực, và chúng tôi trân trọng sự ủng hộ của Mỹ".
Ảnh: REUTERS/Amir Cohen.
"Như đã nói từ trước, Israel sẽ đáp trả cho vụ tấn công đó… Chúng tôi sẽ chọn địa điểm đáp trả. Iran sẽ vô cùng đau đớn trước sự đáp trả này".
Lầu Năm Góc cho biết, Gallant đã hủy bỏ chuyến viếng thăm Lầu Năm Góc vào ngày thứ Tư. Trong một tuyên bố, Gallant cho biết ông đã tạm hoãn chuyến viếng thăm theo yêu cầu của ông Netanyahu cho tới khi ông Netanyahu nói chuyện với ông Biden.
Một nguồn tin nội bộ cho biết căng thẳng đã tăng cao trong những tuần vừa qua do các quan chức Mỹ liên tục bị bất ngờ bởi những hành động của Israel. Những hành động này bao gồm việc Israel tiêu diệt lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah, cũng như vụ tấn công bằng cách kích nổ thiết bị nhắn tin và bộ đàm mà các thành viên Hezbollah tại Liban sử dụng mà phía Israel vẫn chưa xác nhận hay phủ nhận trách nhiệm.
Nguồn tin này cho biết, Israel cũng đã trì trệ trong quá trình chia sẻ chi tiết kế hoạch đáp trả vụ tấn công tên lửa đạn đạo của Iran.
Trong thứ Sáu tuần vừa rồi, ông Biden đã cho biết nếu là lãnh đạo Israel, ông sẽ cân nhắc lựa chọn thay thế cho kế hoạch tấn công các mỏ dầu của Iran. Ông cũng cho biết thêm rằng Israel chưa kết luận về cách đáp trả Iran. Trong tuần vừa rồi, ông cũng đã khẳng định sẽ không ủng hộ Israel nếu chính quyền này quyết định tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran.
Vấn đề bầu cử
Ông Biden đã chịu nhiều chỉ trích từ các đối tác quốc tế cũng như nội bộ đảng Dân Chủ vì đã không sử dụng các đòn bẩy, bao gồm vai trò là nhà cung cấp vũ khí cho Israel, để ngăn cản các cuộc tấn công mà Israel thực hiện.
Rộng hơn, Kamala Harris, phó tổng thống của ông Biden và ứng cử viên tranh cử tổng thống của đảng Dân Chủ cho cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 5/11/2024 tới đây, cũng đã đối mặt với nhiều yêu cầu bà phải giải thích cho những chính sách của chính quyền đương nhiệm trong khi tranh cử. Một nguồn tin nội bộ cho biết, Harris đã có mặt trong cuộc gọi giữa ông Biden và ông Netanyahu.
Một số cử tri người Mỹ Ả Rập tại Michigan đang ủng hộ ứng cử viên độc lập Jill Stein, một quyết định có thể khiến Harris thua trận tại một tiểu bang dao động, và xa hơn là thua cuộc trong cuộc đua tranh cử tổng thống trước cựu Tổng thống đảng Cộng Hòa Donald Trump, một cuộc đua mà kết quả các cuộc thăm dò cho thấy đang rất sát sao.
Bà Harris đang tụt lại phía sau ông Trump tại Michigan với 47% số cử tri ủng hộ so với 50% của ông Trump, theo kết quả từ cuộc thăm dò của Đại học Quinnipiac công bố vào ngày thứ Tư vừa rồi. Trong một cuộc thăm dò vào ngày 18/9, bà Harris đã nắm 50% số phiếu bầu và ông Trump nắm 45%.
Chính quyền Israel nói chung và ông Netanyahu nói riêng đã đối mặt với nhiều sự lên án về hơn 42.000 người Palestine thiệt mạng trong cuộc chiến tại Gaza và hơn 2.000 người thiệt mạng tại Liban.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)
