Cây tầm ma là loại cây có tác dụng tốt cho sức khỏe nhưng lại khá lạ lẫm với người Việt Nam. Điểm nổi bật ở loại cây này là lá và thân cây tầm ma rất bổ dưỡng vì chứa lượng canxi gấp năm lần so với cải xoăn cùng nhiều vitamin C, vitamin A, magiê, sắt và phốt pho hơn rau chân vịt.
Đây là một loại cây bụi đến từ Bắc Âu và Châu Á, ở Việt Nam mọc bạt ngàn. Cây tầm ma có tên khoa học của nó là Urtica dioica. Với những chiếc lá xinh xắn, hình trái tim và hoa màu vàng hoặc hồng, thân cây được bao phủ trong những sợi lông nhỏ, cứng. Lá, thân hoặc rễ từ cây tầm ma có thể được nghiền nát và làm thành bột, cồn, kem, trà… hỗ trợ nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Tuy là cây dại nhưng cây tầm ma có tác dụng lợi tiểu nên vì thế được coi là thuốc chữa nhiễm trùng bàng quang. Ngoài ra cây tầm ma còn có trong các vị thuốc chữa chứng huyết áp cao, viêm mũi dị ứng, yếu sinh lý…
Chiết xuất cây tầm ma có thể thoa trực tiếp lên da giúp giảm đau khớp, đau cơ bắp, cải thiện độ săn chắc của các mô cơ. Lá của cây tầm ma có thể ăn được trực tiếp, trộn salad, ăn kèm với mỳ dẹt hoặc nấu súp cùng khoai tây, cá, thịt hay thậm chí được cho cả vào món bánh pancake.
Đáng chú ý lá và rễ cây tầm ma cung cấp nhiều loại chất dinh dưỡng, bao gồm:
- Vitamin: Vitamin A, C và K, cũng như một số vitamin B
- Khoáng chất: Canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali và natri
- Chất béo: Axit linoleic, axit linolenic, axit palmitic, axit stearic và axit oleic
- Axit amin: Tất cả các axit amin thiết yếu
- Polyphenol: Kaempferol, quercetin, axit caffeic, coumarin và các flavonoid khác
- Sắc tố: Beta-caroten, lutein,
- Luteoxanthin và các carotenoid khác.
Cây tầm ma sấy khô được bán trên mạng (Ảnh minh họa)
Một số lợi ích của cây tầm ma đối với sức khỏe
- Phòng viêm mũi dị ứng theo mùa: Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất cây tầm ma có thể ức chế tình trạng viêm có thể gây ra dị ứng theo mùa.
- Giúp giảm viêm: Cây tầm ma chứa nhiều hợp chất có thể làm giảm viêm. Viêm là cách cơ thể bạn tự chữa lành và chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, tình trạng viêm mãn tính có thể gây ra nhiều tác hại đối với sức khoẻ. Trong các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm, cây tầm ma làm giảm mức độ của nhiều dấu hiệu viêm bằng cách can thiệp vào quá trình sản xuất của chúng. Đáng chú ý tong các nghiên cứu ở người, việc bôi kem cây tầm ma hoặc tiêu thụ các sản phẩm từ cây tầm ma có thể làm giảm các tình trạng viêm, chẳng hạn như viêm khớp.
- Tốt cho gan: Cây tầm ma có đặc tính chống oxy hóa có thể bảo vệ gan của bạn chống lại tổn thương do độc tố, kim loại nặng và chứng viêm.
- Điều trị các vấn đề về tiểu tiện: Trong các nghiên cứu ở những người mắc bệnh tăng sản tuyến tiền liệt lành tính chứng minh rằng chiết xuất cây tầm ma giúp điều trị các vấn đề về tiểu tiện ngắn hạn và dài hạn - mà không có tác dụng phụ.
- Chữa lành vết thương và vết bỏng: Xoa kem có chiết xuất cây tầm ma có thể hỗ trợ chữa lành vết thương, bao gồm cả vết bỏng.
- Bảo vệ sức khỏe tim mạch: Hàm lượng histamin có trong trà tầm ma giúp giảm căng thẳng động mạch và mạch máu. Điều này thúc đẩy vòng tuần hoàn khỏe mạnh và cung cấp oxy cho cơ thể một cách đều đặn. Do đó, bổ sung trà tầm ma là một trong những cách làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như đau tim, đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
- Tốt cho người mắc bệnh gút: Các hợp chất thực vật được tìm thấy trong trà tầm ma có tác dụng hữu ích đối với chứng đau khớp và viêm xương khớp. Bên cạnh đó, trà tầm ma còn tốt cho người mắc bệnh gút. Nguyên nhân là do trà có khả năng giảm nồng độ axit uric trong máu.
- Có thể kiểm soát lượng đường trong máu: Trên thực tế, loại cây này có chứa các hợp chất có thể bắt chước tác dụng của insulin nên có thể có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu.Trong một nghiên cứu kéo dài ba tháng ở 46 người, uống 500 mg chiết xuất cây tầm ma 3 lần mỗi ngày làm giảm đáng kể lượng đường trong máu so với giả dược.
- Giảm chảy máu: Thuốc có chứa chiết xuất cây tầm ma đã được chứng minh là làm giảm quá mức chảy máu, đặc biệt là sau phẫu thuật.
Lợi ích cách sử dụng cây tầm ma
Để sử dụng cây tầm ma đem lại hiệu quả cao với sức khỏe bạn nên bỏ túi những cách sau:
- Phơi khô làm dược liệu:
+ Lá và hoa khô có thể được ngâm để tạo thành một loại trà thảo dược thơm ngon, trong khi lá, thân và rễ của nó có thể được nấu chín và thêm vào các món súp, món hầm, sinh tố và món xào.
+ Cây tầm ma thường được dùng làm trà nhưng cũng có thể dùng để nấu súp.
+ Tránh ăn lá tươi vì lông của chúng có thể gây kích ứng.
- Cách nấu canh tầm ma thơm ngon bổ dưỡng:
Nguyên liệu:
Rau tầm ma (cây nàng hai, cây ngứa…)
Nấm mỡ
Bột nêm rau củ chay
1 tép tỏi
1/2 thìa dầu ăn (mình dùng dầu hạt nho)
Các bước thực hiện:
Rau tầm ma hái, rửa sạch ngâm muối loãng 10 phút để sạch sâu rồi xả kỹ, nhớ luôn dùng găng tay.
Phi tỏi thơm xào nấm, cho ít nước để nấm không khô, nấm chín cho nước vào vừa đủ dùng.
Nước sôi dùng đũa gắp rau tầm ma tươi cho vào nồi, nêm nếm với hạt nêm rau củ chay.
Nấu 5 phút rồi cho hành lá vào nồi, cho ra tô dùng nóng trong bữa cơm gia đình.
Trúc Chi (t/h)