Loài vật được nhắc đến là cà cuống hay một số nơi còn gọi là sâu quế, đà cuống. Loài này có hình dáng gần giống con gián nhưng lại có tinh dầu thơm rất quý và được xem là đặc sản không phải ai cũng dám mua ăn.
Không giống như các loại côn trùng khác, cà cuống không được nuôi để lấy thịt mà phần quý nhất của chúng chính là tinh dầu. Tinh dầu của loài này có màu trong vắt với hương thơm rất đặc trưng.
Cũng bởi vì điều này mà tinh dầu cà cuống được coi như “gia vị sống”. Người Hà Nội xưa dùng chúng cho nhiều món ăn ngon như: Bún chả, bún thang, bánh cuốn…
Không chỉ là đặc sản thơm ngon, cà cuống còn có giá trị dinh dưỡng cực kỳ cao. Nghiên cứu cho thấy, trong cà cuống giàu protein, lipid cùng các loại vitamin tốt cho sức khỏe.
Theo Đông y, loại côn trùng này có vị cay, tính bình, không độc nên tốt cho hệ tiêu hóa, tác dụng bổ thận, tráng dương.
Hiện nay, cà cuống đã được nhiều nông dân nuôi thành công. Tuy nhiên, mức giá của cà cuống vẫn cực kỳ đắt đỏ, trung bình từ 5 - 6 triệu/kg.
Chia sẻ với Dân trí, chị Thủy (Hà Đông, Hà Nội) cho biết: "Do giá thành đắt đỏ nên mỗi lần tôi chỉ dám rón rén mua vài con. Loại này ngâm mắm, ăn có vị cay cay, thơm thơm và mát nhẹ".
Ban ngày cà cuống sẽ ở dưới nước, nửa đêm chúng mới bay lên trên mặt đất để tìm thức ăn.
Cà cuống sau khi mua về sẽ được chị rửa sạch, cho lên bếp nướng, cắt nhỏ và bỏ trực tiếp vào mắm hoặc ngâm dùng dần. Kỳ công hơn, chị hay chiết xuất thành tinh dầu, bảo quản trong lọ kín, mỗi lần ăn chỉ cần mang ra nhỏ 1 - 2 giọt vào bát.
"Phần tinh dầu sẽ được lấy ở con cà cuống đực, nó có mùi hương tựa như quế. Trung bình mỗi con sẽ chứa khoảng 0,02ml tinh dầu", chị Thủy kể.
Anh Thành, chủ một cửa hàng chuyên bán cà cuống ở Hà Nội cho hay, trung bình mỗi ngày, nhà anh bán ra thị trường 50 - 100 con cà cuống. Đa phần, khách thường mua theo con chứ ít mua theo cân, với giá 50.000 đồng/con.
"Cà cuống là loài côn trùng sống dưới nước hay còn có tên gọi khác là long sắt hay đà cuống. Chúng có cơ thể dẹt, hình lá, màu vàng xỉn hoặc nâu đất, thân dài khoảng 7 - 8cm. Đặc biệt, cà cuống có đặc tính cay nên thường được pha với mắm, ăn kèm với cơm", anh Thành cho biết.
Theo tiết lộ của anh Thành, cà cuống sẽ được anh thu mua nguyên con từ các cơ sở chăn nuôi trong nước hoặc nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài. Trung bình, cứ 90 - 100 con cà cuống sẽ đạt 1kg, khách thường mua về làm gia vị, ngâm mắm hoặc chiết xuất thành tinh dầu.
Tại một quán ăn có tuổi đời 100 năm, nổi tiếng với món bánh cuốn cà cuống ở Hà Nội, nhân viên tiết lộ với Dân Việt, mỗi ngày có hàng trăm lượt khách tới quán chỉ để thưởng thức hương vị đặc biệt của loài côn trùng này. Nước chấm bánh cuốn ở đây không thể thiếu cà cuống nguyên con hoặc tinh dầu cà cuống.
Lần đầu ăn thử bánh cuốn cà cuống, chị Lan Anh (Thanh Xuân, Hà Nội) cho hay: “Tôi thấy cà cuống có vị đặc trưng rất riêng, mới đầu ăn chưa quen thì có mùi hăng, nồng như mùi bọ xít, nhưng khi ăn quen thì lại thấy thơm nhè nhẹ như mùi dầu chuối. Ăn bánh cuốn với nước chấm cà cuống sẽ đỡ ngán hơn so với nước chấm thường.”
Được biết, cà cuống đã qua chế biến tại quán bánh cuốn này có giá 60.000đ/con. Khách đi theo nhóm nhiều người thường gọi cà cuống nguyên con, còn những khách hàng đơn lẻ sẽ gọi tinh dầu cà cuống để ăn kèm.
Mặc dù có giá thành khá cao nhưng cà cuống vẫn được nhiều người săn đón. Nhờ vậy, nhiều cơ sở đã cải thiện thu nhập khi kinh doanh mặt hàng này.
Minh Hoa (t/h)
