Mướp đắng (khổ qua) thuộc họ bầu bí, là loại quả có hàm lượng vitamin C rất cao. Mướp đắng có tác dụng phòng bệnh xuất huyết, bảo vệ màng tế bào, phòng xơ vữa động mạch, kháng ung thư, nâng cao sức đề kháng, phòng cảm mạo, bảo vệ tim. Chất glycoside trong mướp đắng giúp giảm đường trong máu nên có tác dụng trị liệu bổ trợ đối với bệnh đái tháo đường.
Theo Đông y, mướp đắng có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, sáng mắt, giải độc, thích hợp với các chứng nhiệt sinh ra nóng, khát, làm sáng mắt, mát tim, nhuận tràng, hạt bổ thận tráng dương…
Những lợi ích của mướp đắng là không thể phủ nhận tuy nhiên nếu sử dụng mướp đắng với các thực phẩm dưới đây có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đôi khi còn khiến cho bệnh tình ngày càng nặng hơn…
Tôm
Không nên ăn mướp đắng với tôm vì tôm là loại hải sản chứa nhiều hợp chất Asen hóa trị 5, khi gặp lượng vitamin C dồi dào có trong mướp đắng sẽ dễ gây các phản ứng khó chịu cho cơ thể.
Trà xanh
Mặc dù đều tốt cho sức khỏe nhưng trà xanh và mướp đắng không nên dùng cùng nhau. Nếu đã ăn món có chứa mướp đắng, bạn nên đợi vài tiếng đồng hồ cho thức ăn tiêu bớt rồi mới uống nước trà. Nếu uống trà xanh ngay sau khi ăn khổ qua, dạ dày của bạn có thể bị tổn hại.
Măng cụt
Thưởng thức 2 loại thực phẩm này cùng lúc sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa, khiến cơ thể khó chịu. Do đó nên ăn 2 loại quả này cách nhau tầm vài tiếng để tránh gây hại đến sức khỏe.
Sườn heo chiên
Khổ qua và sườn heo chiên khi cùng lúc đi vào cơ thể dễ tạo ra Canxi Oxalate, chất ngăn cản sự hấp thu canxi. Chính vì vậy các bạn không nên ăn chung khổ qua với sườn heo chiên dù cho chúng được chế biến thành 2 món ăn riêng biệt hay nấu chung.
Ngoài ra theo các chuyên gia những nhóm người sau đây thì không nên ăn mướp đắng
Người bị huyết áp thấp, hạ đường huyết
Mướp đắng chứa Charantin, Polypeptid-P và Vicine, có công dụng giảm huyết áp, hạ đường trong máu. Vì vậy những ai thường xuyên bị hạ đường huyết, huyết áp thấp không nên ăn mướp đắng. Người bình thường có sức khỏe ổn định cũng không nên ăn mướp đắng quá nhiều.
Người bị thiếu canxi
Thành phần axit oxalic trong mướp đắng sẽ cản trở cơ thể hấp thu canxi, do đó trước khi ăn nên luộc qua mướp đắng để giảm bớt vị đắng và axit oxalic. Những người đang bị thiếu canxi tốt nhất nên tránh ăn hoặc hạn chế ăn mướp đắng.
Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
Phụ nữ mang thai không nên ăn mướp đắng vì loại thực phẩm này có thể gây co thắt tử cung, xuất huyết và làm hư thai. Ngoài ra nó còn gây kích thích tử cung và làm tăng nguy cơ sinh non.
Mặc dù tất cả nghiên cứu chưa chỉ rõ chất nào trong mướp đắng có thể gây các tác hại này nhưng thí nghiệm trên chuột cho thấy, mướp đắng liều cao có thể gây ra quái thai ở thai nhi chuột. Vì vậy các chuyên gia đã đưa ra cảnh báo phụ nữ mang thai không nên ăn nhiều mướp đắng.
Không những thế, một chất có tên vicine có trong hạt mướp đắng có thể gây ngộ độc ở một số cơ địa nhạy cảm. Bởi thế, trẻ em và phụ nữ mang thai nên cẩn thận nếu ăn mướp đắng. Khi chế biến, cần loại bỏ hoàn toàn hạt mướp đắng.
Phụ nữ đang cho con bú cũng không nên ăn mướp đắng bởi một số thành phần không tốt trong mướp đắng có thể được truyền qua sữa mẹ. Hơn nữa mướp đắng có rất ít calo và chất béo, không có lợi cho chế độ dinh dưỡng của bà bầu và phụ nữ sau sinh.
Người mắc bệnh tiêu hóa
Việc ăn quá nhiều mướp đắng có thể dẫn đến tiêu chảy và các vấn đề dạ dày. Đặc biệt mướp đắng tính mát, không nên dùng cho người tỳ vị hư hàn (rối loạn chức năng tiêu hóa do lạnh).
Người bị bệnh gan, thận
Người bị bệnh về gan, thận không nên ăn mướp đắng vì có thể làm tăng men gan, ảnh hưởng đến thận do gan khó đào thải được chất độc ra ngoài.
Người bị bệnh thiếu men (enzyme) G6PD
Đây là bệnh di truyền phổ biến do cơ thể không đủ men glucose-6-phosphate giúp tế bào hồng cầu hoạt động bình thường. Nếu ăn mướp đắng người bị bệnh thiếu men có thể bị thiếu máu, đau đầu, sốt, đau dạ dày, thậm chí bị hôn mê. Đặc biệt, độc tố vicine trong mướp đắng có khả năng gây ngộ độc tầm đậu (favism), một hội chứng cấp tính gây ra triệu chứng nhức đầu, đau thắt bụng và hôn mê.
Người vừa phẫu thuật
Mướp đắng có thể gây cản trở quá trình kiểm soát lượng đường trong máu trong và sau khi phẫu thuật, vì vậy bạn nên không nên ăn mướp đắng ít nhất 2 tuần trước và sau thời gian phẫu thuật dự kiến.
Minh Hoa (t/h)