Các tay súng phiến quân tại Aleppo, 9/12/2024. Ảnh: REUTERS/Karam al-Masri.
Trong cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Mỹ, phát ngôn viên Matthew Miller cho biết Washington đã xác định một số biện pháp liên lạc với nhiều tổ chức, trong đó bao gồm một tổ chức mà Washington đã xác định là tổ chức khủng bố.
"Chúng tôi đã có một số thảo luận trong những ngày gần đây. Ngoại trưởng cũng đã tham gia thảo luận với các quốc gia có tầm ảnh hưởng ngoài Syria, và chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện nỗ lực này".
Chính phủ các nước trong khu vực cũng như các nước phương Tây đang tìm mọi cách để tạo liên kết với nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS), một tổ chức có liên hệ với mạng lưới khủng bố Al Qaeda và bị xác định là tổ chức khủng bố bởi chính phủ Mỹ, Liên minh châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tổ chức các cuộc điện thoại và thảo luận với các lãnh đạo trong khu vực và trong 4 ngày vừa qua đã có 2 lần thảo luận với Hakan Fidan, ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ có điều động binh lính tới Tây Bắc Syria, và hỗ trợ một số lực lượng nổi dậy có ý định tham gia cuộc lật đổ, bao gồm Quân đội Quốc gia Syria (SNA). Tuy nhiên, chính phủ này vẫn coi HTS là tổ chức khủng bố.
Khi được hỏi về ý định tương tác với lãnh đạo HTS Ahmed al-Sharaa – còn được biết tới với tên Abu Mohammed al-Golani – của Washington, Miller từ chối bình luận nhưng cũng không hoàn toàn bác bỏ khả năng này.
"Chúng tôi tin rằng có khả năng liên lạc, trực tiếp hay gián tiếp, với các bên liên quan".
Chính phủ Mỹ xác định, Golani là thành phần khủng bố trong năm 2013, khẳng định Al Qaeda tại Iraq đã giao nhiệm vụ lật đổ chính quyền ông Assad và thành lập chính quyền sharia cho ông, và khẳng định Nusra – tên gọi cũ của HTS – đã thực hiện các cuộc tấn công tự sát khiến thường dân thiệt mạng cũng như có các luận điểm giáo phái bạo lực.
Là diễn biến mang tính bước ngoặt lớn nhất của Trung Đông trong nhiều thế hệ qua, việc chính quyền ông Assad sụp đổ trong ngày Chủ Nhật vừa rồi đã xóa sổ một thành trì mà Iran và Nga đã tận dụng để tạo ảnh hưởng lên giới các nước Ả Rập. Ông Assad đã tới tị nạn tại Nga, sau 13 năm nội chiến.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và các cố vấn cấp cao đã nhận định sự kiện này là một cơ hội mang tính lịch sử cho người dân Syria sinh sống dưới bộ máy đàn áp của Assad nhiều thập kỷ qua, nhưng cũng cảnh báo quốc gia này sẽ đối mặt với một giai đoạn nhiều rủi ro và bất ổn.
Chính sách về Syria dưới quyền Tổng thống Biden trong 4 năm qua nhìn chung đã được gạt sang một bên sau khi Washington coi cuộc nội chiến tại quốc gia này là một vấn đề mang tính tiềm ẩn, và những vấn đề cấp bách hơn như chiến sự tại Ukraine và Gaza đã chiếm phần lớn sự tập trung của chính quyền này.
Trong thập kỷ vừa qua, HTS, từng được biết tới với tên Mặt trận Nusra, đã nỗ lực cải tổ hình ảnh, và đồng thời điều hành nhà nước phi chính thức xung quanh Idlib. Các chuyên gia cho biết, chính quyền này đã dỡ bỏ thuế hoạt động thương mại cũng như một số loại thuế khác cho người dân tại đây.
Một quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ nhận định tổ chức này đã "có một số phát biểu đúng đắn" trong thời điểm hiện tại, nhưng vẫn còn quá sớm để khẳng định về tương lai của Syria.
Phái viên về vấn đề con tin của Mỹ, Roger Carstens cũng đã có mặt tại Beirut để tìm kiếm Austin Tice, một nhà báo người Mỹ bị bắt cóc tại Syria 12 năm trước.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)
