Triệu Vân (sinh ? - mất năm 229), tự là Tử Long, người huyện Chính Định Nam, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc ngày nay. Thuở nhỏ theo Công Tôn Toản, sau về phò trợ cho Lưu Bị. Ông có ngoại hình hùng dũng, uy phong lẫm liệt, giỏi võ nghệ và có tài thao lược, được đánh giá là bậc hổ tướng trí dũng song toàn.
Tam quốc diễn nghĩa có ghi rằng ông “cao tám thước, mắt rồng, mày rậm, má bầu, mặt rộng, sống mũi diều hâu, lưng sói, tay vượn, bụng beo, cưỡi Bạch Long mã, uy phong lẫm liệt”.
Ông nổi tiếng với tài dùng thương, mười dũng tướng của Tào Tháo không địch nổi một mình Triệu Vân. Với tài thương thuật của mình, Triệu Vân có thể dũng mãnh tả xung hữu đột, giành được chiến thắng trong vòng vây kẻ địch. Ông được Lưu Bị ngợi khen như là một vị võ tướng dũng khí có thừa.
Những chiến tích của Triệu Vân phải kể đến: phá trận Bát Môn kim Tỏa của Tào Nhân, hai lần cứu A Đẩu, một mình cưỡi Bạch Long mã phá vây hàng vạn quân Tào, chém gãy 2 lá cờ to, giết 50 danh tướng quân Tào, lấy được thanh gươm báu Thanh Công, thanh gươm báu mạ vàng của Tào Tháo, có thể chém gãy các loại binh khí. Ông cũng truy kích Tào Tháo ở trận Xích Bích, đánh Tây Xuyên, Hán Trung, đánh tộc người Man do Mạnh Hoạch chỉ huy, tham gia Bắc phạt do Gia Cát Lượng chỉ huy.
Sau khi Lưu Bị chiếm được Ích Châu, ông được phong làm Dực tướng quân, phò trợ Lưu Bị đánh Trung Hán. Kiến Hưng năm thứ 6 (tức năm 228), Triệu Vân dẫn quân hỗ trợ cho Gia Cát Lượng tiến đánh Quan Trung, tuy lúc này tuổi đã cao nhưng Triệu Vân vẫn hết sức dũng mãnh quyết chiến với quân địch, sau rút quân về được Hán Trung, năm sau thì mất.
Phát hiện bí mật che giấu suốt 2000 năm về thân thế Triệu Tử Long
Vào cuối năm 1999, một đội khảo cổ của chính phủ Trung Quốc đã khai quật mộ của Lưu Bị đã phát hiện một số lượng lớn các văn vật cuối đời nhà Hán. Trong số những văn vật này, điều khiến người ta kinh ngạc nhất chính là những ghi chép của hoàng đế Lưu Bị. Từ những ghi chép này người ta đã khám phá ra một bí mật suốt 2000 năm nay vẫn chưa được biết đến. Đó là danh tướng Tam quốc Triệu Vân thực chất là… gái giả trai.
Những ghi chép của Lưu Bị cho thấy ông ta đã nhiều lần bàn bạc với Gia Cát Lượng về danh phận của cô gái mang tên Triệu Vân. Điều đáng tiếc là vì nhiều lý do khác nhau, chỉ có một bộ phận bản ghi chép này được công bố. Đáng tiếc hơn nữa, trong những nội dung được công bố đó, lại không có nội dung mang bí mật rất quan trọng này.
Mặc dù nội dung chi tiết trong văn vật trên không được công bố rộng rãi, song các nhà nghiên cứu Trung Quốc thông qua phân tích một số sự kiện và chi tiết trong sử liệu Tam quốc, để đi tìm lời giải cho nghi vấn về... giới tính của Triệu Tử Long. Thực tế, nếu đọc kỹ những ghi chép trong sử sách, thì có thể chỉ ra rất nhiều điểm đáng ngờ về giới tính thật của hổ tướng Triệu Vân. Tất nhiên, thông tin này chỉ mang tính tham khảo. Sự thật lịch sử vẫn còn trông chờ vào những chứng cứ xác thực hơn.
Triệu Vân đẹp trai khác thường
Triệu Vân ngoài 20 tuổi đã bắt đầu theo Lưu Bị chinh chiến sa trường. Tuy nhiên, suốt 18 năm rong ruổi, từ Giới Kiều tới dốc Trường Bản, và sau đó là những lần cùng Lưu Bị, Gia Cát Lượng tới Đông Ngô, nhưng Triệu Vân luôn “trẻ trung đẹp đẽ, mặt trắng, không râu ria xồm xoàm như những nam nhân khác”. Điều này có phần khác lạ so với một người đàn ông hay một vị tướng uy vũ bất kỳ thời đó.
Chúng ta cũng chưa từng một lần thấy miêu tả rằng nhân vật này vuốt râu như Lưu Bị, Khổng Minh, Trương Phi, Vân Trường, Hoàng Trung, Tào Tháo, Tôn Quyền…
Triệu Vân không có ý định muốn kết hôn
Khi được giao giữ chức Thái thú quận Quế Dương thay hàng tướng Triệu Phạm. Phạm có người chị dâu ở góa 3 năm, rất xinh đẹp, muốn gả cho Triệu Vân, song Vân kiên quyết cự tuyệt, khiến Triệu Phạm trở mặt với Lưu Bị, còn vị phu nhân kia thì xấu hổ vô cùng. Thậm chí, có quan điểm cho rằng, Lưu Bị và Gia Cát Lượng biết rõ việc Triệu Vân "nữ cải nam trang", cho nên Lưu mới thu xếp để Vân "bảo vệ vợ con".
Triệu Vân luôn ở vị trí "nằm ở giữa"
Ở đây chúng ta cũng có thể thấy Triệu Vân "ở giữa" trong “ngũ hổ tướng” nhà Thục Hán, là “mệnh thổ”, còn 4 vị trí xung quanh (4 vị tướng) tương ứng với Thuỷ – Mộc – Hoả – Kim.
Mà thổ là đất, tượng trưng cho ‘mẹ’, chỉ những thứ sinh sôi nảy nở đều từ nơi này ra. Là ‘trung tâm’ (như Trái Đất vậy) không phải là Mặt trời (dương, đại biểu cho nam nhi).
Và ngũ hành tương sinh thì Hoả sinh Thổ, như mặt trời chiếu rọi xuống cho cỏ cây hoa lá sinh sôi nảy nở từ mặt đất. Với Mặt trời là “trời tròn”, còn mặt đất là “đất vuông” (như sự tích bánh chưng bánh giầy của người Việt vậy).
Tào Tháo chỉ muốn bắt sống Triệu Vân chứ quyết không giết
Trong trận Đương Dương – Trường Bản đó, Tam quốc diễn nghĩa mô tả việc Triệu Vân phá vây cứu A Đẩu rất ly kỳ hấp dẫn. Ông tả xung hữu đột vào đám quân Tào, giết không biết bao nhiêu là kể. Tháo nói: “Thực là hổ tướng, ta nên bắt sống lấy”. Liền sai người tế ngựa đi truyền báo cho các nơi rằng: “Triệu Vân đi đến đâu, không ai được bắn lén, chỉ cốt bắt sống thôi”. Nhờ lệnh ấy, Triệu Vân thoát được nạn. Và đó chính là một điểm nghi vấn!.
Tào Tháo đã hạ lệnh “không được bắn tên” mà chỉ muốn “bắt sống Triệu Vân”. Xét theo tính cách Tào Tháo, dù được xem là trọng hiền tài, nhưng ngay cả văn tài như Thẩm Bối, Trần Cung, kể cả “chiến thần” Lữ Bố cũng bị Tháo giết thẳng tay không gì luyến tiếc. Điều gì khiến Triệu Vân trở thành ngoại lệ?
Chúng ta đều biết đến khả năng nhìn người bậc thầy của Tào Tháo. Điển hình là việc ông phát hiện ra Tư Mã Ý có tướng Lang cố: “…Đầu sói có thể quay nhìn trước sau, tiến có thể tấn công, lui có thể ẩn”… Tào Tháo nhìn ra Tư Mã Ý có dấu hiệu của sự phản trắc, gian hiểm và khó lường.
Tào Tháo đã có thể nhìn ra Tư Mã Ý, thì chẳng lẽ một Triệu Vân võ dũng lại không thể nhìn ra?
Quả nhiên sau này cha con Ý làm phản, cướp ngôi nhà Nguỵ, sáng lập nhà Tây Tấn. Tào Tháo cũng có một sở thích khá quái đản là thích vợ của… kẻ thù, do đó có khả năng cảm nhận mỹ nhân rất tinh tế. Nên rất có thể Tào Tháo đã nhìn ra được sự thật về chiến tướng Triệu Vân, có bóng dáng của một ‘đoá hồng’ và đã ra lệnh “không được giết”, chỉ được “bắt sống”.
Nếu Triệu Vân là nữ, đó sẽ là cái tát vào lịch sử Tam quốc
Thật vậy, với hơn 2000 năm bề dày lịch sử, danh tướng Triệu Vân cùng các hổ tướng khác đã trở thành huyền thoại, đi vào văn hóa và đời sống của nhiều nước Châu Á như Trung Quốc, Singapore… và thậm chí cả Việt Nam. Việc đưa hình tượng của một trang nam nhi đại trượng phu, một công thần nổi tiếng nhất thời Tam quốc trở thành “nữ chiến binh” sẽ là một nhát búa phá tan hình tượng đã xây dựng hàng ngàn năm nay.
Dù sẽ có nhiều người so sánh với câu chuyện của Mộc Lan cải trang nam đi lính thay cha, tuy nhiên đứng ở một góc độ lịch sử thì Mộc Lan chỉ là câu chuyên đơn lẻ trong dân gian cổ vũ cho tinh thần yêu nước của người Trung Quốc. Trong khi đó hình tượng Triệu Vân lại phức tạp hơn thế nhiều khi liên quan đến các quốc gia thời Tam quốc và những điển tích đã đi vào lòng người hàng trăm thế hệ. Dù sự thật có thế nào, nhưng chắc chắn đối với hậu thế thì Triệu Vân vẫn mãi là một trong những hổ tướng huyền thoại của Thục Hán.
Video: Triệu Tử Long vượt vòng vây quân Tào.
Quốc Tiệp