Trong một động thái mạo hiểm nhằm vượt qua các lệnh trừng phạt của phương Tây, nhà sản xuất LNG hàng đầu của Nga là Novatek đã điều động một con tàu mang tên Everest Energy chở hàng qua vùng biển băng giá của Tuyến đường biển phía Bắc (NSR).
Đây là lần đầu tiên một tàu chở hàng thông thường không có khả năng phá băng thử vượt qua tuyến đường biển này mà không có sự trợ giúp của các tàu phá băng chuyên dụng.
Chuyến đi cho thấy mức độ rủi ro trong vận chuyển hàng hóa ở Bắc Cực đang leo thang. Everest Energy không nhận được giấy phép từ Cục Quản lý Tuyến đường biển phía Bắc – cơ quan cấp phép hàng hải ở Bắc Cực của Nga.
Everest Energy đã nhận một lô hàng từ nhà máy Arctic LNG 2 của Novatek ở Đông Bắc nước Nga vào cuối tuần trước và hiện đang trên đường đến châu Á qua Tuyến đường biển phía Bắc, theo dữ liệu theo dõi tàu do Bloomberg biên soạn.
Con tàu này được đóng vào năm 2003, đã bị Mỹ liệt vào danh sách trừng phạt hồi tháng trước với cáo buộc có liên quan đến "hạm đội bóng tối" chuyên chở LNG của Nga. Everest Energy cũng đã bị Palau thu hồi vĩnh viễn giấy chứng nhận vận chuyển vào tuần trước.
Những con tàu cũ kỹ như thế này được cho là đang được sử dụng để vận chuyển LNG từ dự án của Nga ở Bắc Cực. Trong ảnh là tàu Asya Energy, lúc đó có tên là LNG Rivers, đã hoạt động được 22 năm. Ảnh: High North News
Kể từ năm 2017, Tuyến đường biển phía Bắc đã chứng kiến hàng trăm chuyến tàu chở LNG từ dự án Yamal LNG ra thị trường bằng các tàu chuyên dụng có khả năng di chuyển trên băng. Nhưng Everest Energy là con tàu không có khả năng phá băng đầu tiên tìm cách vận chuyển hàng qua tuyến hải trình dài 3.500 hải lý (6.482 km) này.
Con tàu khởi hành vào cuối ngày 6/9 đã đi vào Biển Kara theo hướng Đông hướng về châu Á. Thông thường, mật độ băng được ghi nhận ở mức tối thiểu ở Bắc Cực là vào trung tuần tháng 9.
Điểm đến cuối cùng của Everest Energy vẫn chưa rõ ràng. Tàu có thể chuyển khí đốt đến đơn vị lưu trữ nhiên liệu Koryak ở bán đảo Kamchatka của Nga hoặc đến một cảng nhập khẩu ở châu Á.
"Vẫn chưa biết liệu Everest Energy có được hộ tống ra khỏi Đảo Wrangel hay không, vì có rất nhiều băng trôi. Chúng ta sẽ thấy rõ hơn rủi ro mà các tàu không có khả năng phá băng phải đối mặt khi di chuyển đơn độc", Giáo sư Hervé Baudu, chuyên gia vận tải Bắc Cực và Trưởng khoa Giáo dục Hàng hải tại Học viện Hàng hải Pháp (ENSM), cho biết.
Động thái này cho thấy những nỗ lực mà Nga thực hiện để mở rộng việc cung cấp khí đốt ra thị trường trong bối cảnh các đòn trừng phạt liên tiếp của Mỹ giáng vào nhà máy LNG hàng đầu của Moscow ở Bắc Cực và các tàu phá băng chuyên dụng.
Nhà máy Arctic LNG 2 bắt đầu sản xuất vào tháng 12 năm ngoái, nhưng các lệnh trừng phạt của Mỹ theo sau chiến dịch của Nga ở Ukraine đã trì hoãn việc xuất khẩu trong nhiều tháng.
Cơ sở này bắt đầu vận chuyển hàng ra thị trường vào tháng 8 năm nay thông qua các tàu có chủ sở hữu không rõ ràng đang che giấu vị trí của họ, đặc điểm điển hình của các tàu thuộc "hạm đội bóng tối" được sử dụng để lách các hạn chế của phương Tây.
Các lệnh trừng phạt của Mỹ đã nhắm vào 9 tàu chở LNG liên quan đến dự án. Quốc đảo Palau ở Thái Bình Dương đã tạm thời đình chỉ cờ của 5 tàu trong khi chờ điều tra về các hoạt động vận chuyển của các tàu này, bao gồm Everest Energy, Asya Energy, New Energy và Pioneer.
Nếu không được đăng ký, các tàu có thể sẽ gặp khó khăn khi đi qua các eo biển quốc tế được quản lý, như Kênh đào Suez. Việc đình chỉ cờ cũng ngăn cản Asya Energy và New Energy – 2 tàu chở LNG được cấp phép từ dự án – tiếp tục hành trình của mình.
Asya Energy đang đi dọc theo bờ biển Na Uy khi cờ của tàu này bị đình chỉ. Tàu đã quay trở lại vùng biển của Nga vào những ngày sau đó và kể từ đó đã chuyển hàng của mình sang một sà lan chứa LNG nổi là Saam FSU. Sau khi nhận hàng trong quá trình chuyển giao từ tàu sang tàu với Pioneer, New Energy hiện đã dừng hoạt động ở phía bắc Kênh đào Suez trong 2 tuần.
Minh Đức (Theo gCaptain, Bloomberg)
