Thứ "đắng ngắt" xưa rụng đầy gốc nay thành đặc sản dân phố thích mê, 100.000 đồng/kg

Đu đủ là loại cây phổ biến ở khắp các vùng miền của Việt Nam.

Cây đu đủ được chia thành 2 loại chính: cây đu đủ đực và cây đu đủ cái, mỗi loại lại có những công dụng và giá trị khác nhau. Theo báo Dân tộc & Phát triển, có thể dễ dàng phân biệt 2 loại đu đủ này qua những đặc điểm nhận biết sau:

Đu đủ cái: Khác với đu đủ đực, đu đủ cái thân cây thường to, nếu được chăm sóc tốt và đúng cách sẽ cho ra rất nhiều quả chất lượng, to và đẹp.

Hoa to và mọc ở sát thân, không mọc theo chùm. Hạt đu đủ cái thường có màu đen và đậm hơn so với hạt đu đủ đực, khi ngâm nước thường chìm sâu dưới nước và nặng hơn.

Rễ của cây đu đủ là dạng rễ chùm, mọc và đâm sâu vào lòng đất để thân cây chắc khỏe và hút được nhiều chất dinh dưỡng giúp cho quá trình cây phát triển, ra hoa cũng như ra quả.

Đu đủ đực: Một trong những điểm khác biệt so với đu đủ cái đó chính là đu đủ đực có thân khá nhỏ. Hoa đu đủ đực mọc ở phần kẽ lá, có nhánh dài, nhiều hoa và mọc theo chùm.

Đu đủ đực thường cho nhiều hoa và ít quả. Hạt đu đủ đực có màu trắng nhạt, không có màu đen và bóng giống như hạt đu đủ cái. Rễ cây đu đủ đực là loại rễ cọc, mọc thẳng, đâm sâu vào lòng đất.

Nhiều người nghĩ rằng trồng cây đu đủ chỉ để ăn quả, nhưng thực chất có một bộ phận của cây đu đủ đực có thể làm thành món ăn vừa lạ vừa ngon, đó là hoa của chúng.

Nếu như trước đây hoa đu đủ đực rụng đầy gốc, chỉ có người dân ở một số nơi đem chế biến thành món ăn thì bây giờ chúng "lên đời" có giá đắt đỏ.

Đây vừa được xem là bài thuốc quý, vừa có thể làm thành nhiều món ngon như: xào trứng, xào thịt bò, thịt trâu, xào lòng gà, luộc, nộm, hầm canh xương...

"Hoa đu đủ đực rất đắng, đắng đến nhăn mặt. Nhiều người nhận xét chúng đắng hơn cả quả mướp đắng, nhưng khi đem sơ chế kỹ càng, vị đắng sẽ dịu đi, chỉ còn lại vị bùi của hoa.

Cây đu đủ đực chỉ có một đợt trong năm, màu trắng xen lẫn màu vàng. Loại hoa này nở thành từng cụm và phân nhánh, cuống rất dài", chị Hà (ở Điện Biên) chia sẻ với Tri thức & Cuộc sống.

Theo chị Hà, hoa đu đủ được luộc trong vòng nửa tiếng cho nhừ, sau đó rửa sạch bằng nước lã để giảm độ đắng rồi mới đem chế biến.

Tại các nhà hàng ở vùng cao, hoa đu đủ đực xào tỏi, xào thịt trâu được đưa vào thực đơn. Cái vị bùi bùi và nhân nhẩn đắng của loài hoa này khiến du khách gần xa mê mẩn. Nhiều người còn tìm mua về xuôi để làm quà cho người thân, bạn bè.

Một lần được ăn hoa đu đủ đực xào tỏi khi đi du lịch với công ty ở Lào Cai, Mai Phương (Hà Nội) chia sẻ: "Trước vườn nhà mình mọc đầy cây đu đủ, có cả đu đủ đực và đu đủ cái nhưng chưa từng biết hoa đu đủ đực ăn được cho đến khi mình thưởng thức ở Sa Pa. Không ngờ loại hoa đắng ngắt này đem xào lại thơm ngon và cuốn hút đến vậy. Vốn là người thích những món ăn có vị nhẩn đắng nên mình mê các món từ hoa đu đủ đực. Bây giờ thỉnh thoảng mình vẫn đặt trên chợ mạng để về xào hoặc hầm xương. Nếu làm đúng cách, vị đắng chỉ nhè nhẹ, ăn lạ miệng mà còn bổ nữa".

Trên chợ mạng, nhiều địa chỉ rao bán hoa đu đủ tươi và khô với giá đắt đỏ. Hoa đu đủ tươi có giá khoảng 100.000 đồng/kg. Chúng khó bảo quản, dễ hỏng và giập nát khi di chuyển đường xa nên số lượng hoa đủ đủ tươi không nhiều.

Hoa đu đủ khô có giá đắt hơn nhiều, khoảng 500.000 đồng/kg. "Cây đu đủ đực rất hiếm ở vùng đồng bằng, chủ yếu mọc hoang rải rác ở vùng đồi núi. Mỗi năm người dân chỉ thu hái hoa đu đủ một đợt, từ tháng 5 đến tháng 10.

Hoa tươi dùng làm rau xào hoặc trộn gỏi, nấu canh, còn chủ yếu để sấy khô, cất trữ dùng làm thuốc quanh năm. Hiện tôi chỉ gom được khoảng vài chục cân để trả đơn cho những khách đặt trước", chị Hạnh (người bán đặc sản Tây Bắc trên chợ mạng) cho hay.

Một số nghiên cứu cho thấy hoa đu đủ đực rất giàu chất dinh dưỡng, trong đó có: axit gallic, beta carotene, canxi, protein, carbohydrate, phenol, phốt pho, vitamin A, vitamin B1, vitamin C, vitamin E và tannin, có tác dụng tốt với người đái tháo đường, nó có thể thúc đẩy quá trình kiểm soát lượng đường trong máu, hỗ trợ điều trị, ngăn chặn cơn đau tim, đột quỵ...

Minh Hoa (t/h)