Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ngay trong ngày đầu tuần này, ngày 10/2, ông sẽ công bố mức thuế quan 25% đối với tất cả các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu vào "xứ cờ hoa", một động thái đe dọa sẽ làm lan rộng cuộc chiến thương mại vốn đã làm rung chuyển các thị trường trên toàn thế giới.
"Bất kỳ loại thép nào nhập khẩu vào Mỹ đều sẽ phải chịu mức thuế 25%", ông Trump nói với các phóng viên trên chiếc Không lực Một khi ông đến New Orleans để tham dự Super Bowl – giải vô địch bóng bầu dục Mỹ được coi là sự kiện thể thao lớn nhất của đất nước.
Thống kê của chính phủ và ngành công nghiệp Mỹ cho thấy, Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc là những nguồn nhập khẩu thép lớn nhất, và Canada cung cấp gần 80% lượng nhôm nhập khẩu của nền kinh tế số 1 thế giới.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Super Bowl – giải vô địch bóng bầu dục Mỹ được coi là sự kiện thể thao lớn nhất của đất nước, ngày 9/2/2025. Ảnh: Getty Images/Yahoo!News
Ông Trump cũng nói với các phóng viên rằng, vào ngày 11/2 hoặc 12/2, ông có thể sẽ công bố "mức thuế quan đối ứng" đối với các quốc gia đã đánh thuế đối với các sản phẩm của Mỹ.
"Nếu họ tính chúng tôi 130% và chúng tôi không tính họ bất kỳ khoản nào, thì tình hình sẽ không duy trì như vậy", ông Trump nói, nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết về kế hoạch của mình.
Các chuyên gia đồng tình rằng, các mức thuế quan mới có thể làm đảo lộn nền kinh tế thế giới, nhưng người tiêu dùng Mỹ là đối tượng thực sự sẽ phải gánh chịu các mức thuế quan này dưới hình thức giá hàng nhập khẩu cao hơn.
Vào ngày 3/2, ông Trump đã cảnh báo người Mỹ rằng họ có thể phải đối mặt với "nỗi đau" kinh tế vì mức thuế quan thương mại mà ông đã công bố vào cuối tuần trước đối với Canada, Mexico và Trung Quốc – 3 đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ.
Sau đó, ông chủ Nhà Trắng tuyên bố mức thuế đối với Canada và Mexico sẽ bị tạm hoãn trong 30 ngày sau khi ông cho biết các nhà lãnh đạo của hai nước này đã cam kết các biện pháp biên giới chặt chẽ hơn để ngăn chặn tình trạng di cư bất hợp pháp và buôn lậu ma túy.
Ông Trump cũng cho biết việc áp thuế đối với hàng hóa nước ngoài sẽ giúp đưa hoạt động sản xuất các mặt hàng như vậy trở lại Mỹ.
Tổng thống Mỹ cũng đã đe dọa áp thuế đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU), nói rằng điều này chắc chắn sẽ xảy ra và "sớm thôi". Ông cũng ám chỉ rằng Vương quốc Anh có thể là mục tiêu của thuế quan.
Tổng thống Trump từ lâu đã phàn nàn về mức thuế 10% của EU đối với ô tô Mỹ trong khi mức thuế của Mỹ đối với xe hơiô châu Âu là 2,5%, mặc dù mức thuế thay đổi tùy thuộc vào loại xe.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào ngày 9/2 cho biết "đòn" thuế quan của ông Trump đối với châu Âu sẽ làm tăng lạm phát ở Mỹ. Nhà lãnh đạo Pháp nói với Đài CNN rằng ông Trump không nên tập trung sự chú ý của mình vào các đồng minh của Mỹ trong EU.
"Liên minh châu Âu có phải là vấn đề đầu tiên của các vị không? Không, tôi không nghĩ vậy", ông Macron nói, cho rằng "vấn đề đầu tiên" của Mỹ nằm ở chỗ khác. "Vì vậy các vị nên tập trung vào vấn đề đầu tiên".
"Điều đó có nghĩa là nếu các vị áp thuế đối với nhiều lĩnh vực, nó sẽ làm tăng chi phí và tạo ra lạm phát ở Mỹ. Đó có phải là điều người dân của các vị muốn không? Tôi không chắc lắm", ông chủ Điện Elysee nói tiếp.
Thị trường chứng khoán toàn thế giới lao dốc sau khi ông Trump công bố mức thuế quan mới đối với Canada, Mexico và Trung Quốc, nhưng đã phục hồi sau khi Tổng thống Mỹ bày tỏ mong muốn đàm phán về thuế.
"Không rõ liệu mức thuế thép và nhôm mới nhất của ông Trump có phải là chiến lược đàm phán mà ông có thể giảm bớt sau này hay không. Xét cho cùng, nếu được thực hiện, nó cũng sẽ gây tổn hại cho Mỹ do nước này phụ thuộc vào thép và nhôm nhập khẩu từ Canada và Mexico, những nước cung cấp chính các kim loại này cho Mỹ", ông Vasu Menon, Giám đốc điều hành Chiến lược đầu tư tại Ngân hàng OCBC (Singapore), nói với Reuters.
"Thị trường sẽ ở trong tình trạng căng thẳng và bất ổn với cuộc chiến thương mại leo thang và các nhà đầu tư cần thận trọng ngay bây giờ và chuẩn bị cho khả năng thị trường sẽ còn biến động nhiều hơn nữa", vị chuyên gia chỉ ra.
Minh Đức (Theo RFE/RL, Reuters)
