Vào cuối thời Đông Hán thiên hạ đại loạn, dân chúng trăm họ lầm than, quần hùng khắp nơi nổi dậy. Trải qua nhiều năm hỗn chiến, ba thế lực của Tào Tháo, Tôn Quyền và Lưu Bị không ngừng lớn mạnh, mỗi người cát cứ một phương.
Tào Tháo thống nhất phương Bắc, thành lập chính quyền Tào Ngụy. Tôn Quyền ở Hồ Bắc thành lập Đông Ngô, Lưu Bị ở Tứ Xuyên cũng có Thục Hán.
Thế nhưng nếu so với hai đối thủ nặng ký là Tào – Tôn, xuất phát điểm của Lưu Bị vốn dĩ có nhiều thua kém, thậm chí từng có lúc còn không bằng một số chư hầu nhỏ yếu khác.
Để vị quân chủ họ Lưu này có thể nhanh chóng quật khởi và thành lập chính quyền một phương chắc chắn, yếu tố cần thiết phải kể tới chính là vai trò của không ít thuộc hạ đắc lực.
Hoắc Tuấn từng là một trong những mãnh tướng được Lưu Bị vô cùng tin tưởng và trọng dụng.
Theo một nhận định đăng trên Sina, các võ tướng thuộc tập đoàn chính trị Thục Hán đóng vai trò quyết định để thế lực này có đủ khả năng tranh thiên hạ cùng Ngụy – Ngô. Trong số đó có không ít nhân vật nổi danh vốn đã quen thuộc hậu thế như Quan Vũ, Trương Phi, Mã Siêu, Hoàng Trung, Triệu Vân…
Tuy nhiên, sự thực là trước giai đoạn thế chân vạc được hình thành, thủ hạ giúp Lưu Bị có được tiền đề vững chắc vốn không phải là ai trong các nhân vật nổi danh kể trên, mà lại là một võ tướng không mấy tiếng tăm. Nhân vật này chính là Hoắc Tuấn.
Hoắc Tuấn (177 - 216), tự Trọng Mạc, vốn là người Nam Quận thuộc đất Kinh Châu xưa. Anh của ông là Hoắc Đốc, từng ở trong thôn chiêu tập mấy trăm người làm thuộc hạ. Sau khi Hoắc Đốc chết, Lưu Biểu lệnh cho Hoắc Tuấn thống lĩnh những người này.
Năm 208, sau khi Lưu Biểu qua đời, ông đã dẫn quân đi theo Lưu Bị và được phong làm Trung Lang tướng.
Trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, Hoắc Tuấn được La Quán Trung xây dựng với thân phận là một bồi thần dưới quyền Lưu Bị và đi theo Lưu Bị sau khi ông tiếp quản Kinh Châu.
Khi Lưu Bị nhập Xuyên, Hoắc Tuấn được cử đi theo và làm chỉ huy quân sự cho binh lính của vị quân chủ này.
Dù là trong tiểu thuyết hay trong chính sử, tên tuổi của Hoắc Tuấn vẫn gắn liền với trận chiến ở cửa ải Hà Manh.
Mặc dù không nổi danh như những trận đại chiến khác, nhưng chiến thắng của vị tướng họ Hoắc tại đây chính là một mắt xích quan trọng giúp thế lực của Lưu Bị có thể cùng Tào – Tôn chia ba thiên hạ.
Chiến thắng quyết định giúp tập đoàn Thục Hán có tiền đề để "tam phân thiên hạ"
Chiến công của Hoắc Tuấn không chỉ giúp Lưu Bị bảo toàn hậu phương mà còn là mắt xích quan trọng để vị quân chủ này có thể cùng Tào - Tôn tranh thiên hạ ở giai đoạn sau.
Năm 208 sau Công nguyên, Lưu Bị cuối cùng cũng gặp được Gia Cát Lượng. Tại đất Long Trung, hai nhân vật này đã có một buổi đàm luận về thế sự thiên hạ.
Bấy giờ, Gia Cát Lượng chỉ rõ việc tiến vào Ích Châu vốn được xem là tiền đề để gây dựng thành tựu nghiệp bá. Thế nhưng Lưu Bị muốn thực hiện bước đi này vốn không phải dễ dàng, bởi đây là một trong những địa bàn của Lưu Chương.
Thời điểm đó, thế lực của Tào Tháo phất lên như diều gặp gió. Điều này khiến cho các thế lực chư hầu khác vô cùng lo ngại, trong đó có Đông Ngô.
Vì vậy, Đông Ngô đã phái Lỗ Túc tới gặp Lưu Bị. Sau khi đàm phán, hai bên đi tới quyết định cuối cùng là kết liên minh cùng nhau kháng Tào.
Sau khi đại chiến Xích Bích thắng lợi, Lưu Bị nhân cơ hội này chiếm lĩnh Kinh Châu.
Trên thực tế, vị quân chủ họ Lưu không đánh chiếm vùng đất này mà dùng một từ ngữ văn hoa hơn để lấy làm lý lẽ. Đó chính là "mượn Kinh Châu".
Một miếng thịt béo bở như vậy, Lưu Bị dù trên danh nghĩa là mượn nhưng sao có thể cầm lòng mà trả lại cho Tôn Quyền?
Sau khi chiếm được Kinh Châu, tầm ngắm của vị quân chủ họ Lưu lại chuyển hướng sang Ích Châu.
Năm 211, Lưu Chương nghe theo đề nghị của Trương Tùng, mời Lưu Bị nhập xuyên để liên thủ chống Trương Lỗ. Nhận thấy thời cơ ngàn năm có một đã vẽ ra trước mắt, Lưu Bị vô cùng mừng rỡ, nhanh chóng dẫn quân đội của mình tới cửa ải hiểm yếu ở phía Bắc đất Ích Châu là Hà Manh.
Từ đây, Lưu Huyền Đức tuyên bố mình là tôn thất chính thống của hoàng tộc nhà Hán, cũng tỏ ra quyết tâm nhất thống thiên hạ, phục hưng Hán thất.
Thế nhưng chỉ một thời gian sau, Lưu Bị và Lưu Chương bắt đầu nảy sinh bất hòa. Trước sự căng thẳng này, Lưu Bị đã quyết định lấy Hà Manh làm gốc, đem quân đánh chiếm Ích Châu thuộc địa bàn Lưu Chương.
Năm 213, Lưu Bị trở mặt đánh Lưu Chương, đoàn quân của ông từ ải Hà Manh tiến xuống phía Nam tập kích.
Khi Lưu Bị dẫn quân nhập Xuyên, hậu phương lớn Hà Manh (có tư liệu ghi là Hà Quan hoặc Hà Manh Quan) được giao lại cho Hoắc Tuấn trấn thủ. Lúc bấy giờ, trong tay vị tướng này chỉ có vỏn vẹn gần 1000 binh lính.
Trong khi đó, Hà Manh sở hữu vị trí chiến lược vô cùng trọng yếu. Nếu nơi đây bị kẻ khác cướp lấy, Lưu Bị ắt chẳng còn đường lui, hơn nữa còn dễ rơi vào tình thế bị quân địch bao vây trước sau.
Đối mặt với nguy cơ bị địch bao vây tiêu diệt, lòng quân rất dễ rối loạn. Một khi rơi vào tình huống này, Lưu Bị rất có thể sẽ bị đánh bại, thậm chí lại trở thành một nhân vật không căn cơ, không thế lực chứ chưa nói tới việc chia ba thiên hạ cùng Tào – Tôn.
Chính vì vậy, chỉ khi nắm chắc Hà Manh trong tay, Lưu Bị mới có thể nắm giữ thế chủ động trên chiến trường.
Nếu mất đi Hà Manh, Lưu Bị rất có thể sẽ "ra về tay trắng" trong cuộc đấu tranh giành thiên hạ cùng các thế lực chư hầu khác.
Lưu Bị đồng ý giao vị trí trọng yếu như vậy vào tay Hoắc Tuấn. Điều này vừa chứng minh vị quân chủ họ Lưu không hề hoài nghi lòng trung thành của tướng lĩnh này, đồng thời cũng khẳng định tài năng của Hoắc Tuấn đã nhận được sự công nhận và tín nhiệm.
Sau đó, quả nhiên Lưu Chương phái đội quân 10.000 binh lính tấn công Hà Manh. Bấy giờ, Hoắc Tuấn chỉ có trong tay gần 1000 binh, tương quan lực lượng chính là lấy một chọi mười.
Thế nhưng ngay cả khi gặp phải sự cách biệt to lớn về binh lực, Hoắc Tuấn với tài năng quân sự xuất chúng cũng không hề làm Lưu Bị thất vọng.
Lợi dụng vị trí địa lý của Hà Manh và tận dụng 1000 tinh binh trong tay, Hoắc Tuấn đã khiến quân của Lưu Chương không có cách nào công phá thành trì.
Chỉ với gần 1000 binh lính trong tay, với một thế lực đơn bạc, Hoắc Tuấn đã thành công lấy ít thắng nhiều, lấy một chọi mười, bảo vệ Hà Manh vững vàng trong suốt 1 năm ròng.
Khi đó, Trương Lỗ nhiều lần muốn dụ hàng Hoắc Tuấn, nhưng ông vẫn một lòng trung thành với Lưu Bị, thậm chí còn nhiều lần sỉ vả kẻ chiêu hàng.
Thậm chí, Hoắc Tuấn còn tranh thủ lúc quân địch đang rệu rã tinh thần, dẫn một nhánh quân phản công bất ngờ, đánh bại quân địch, chém đầu tướng địch là Hướng Tồn.
Mấy tháng sau, Thành Đô thất thủ, Lưu Chương buộc phải đầu hàng, Lưu Bị chính thức tiếp nhận chức Ích Châu mục. Cũng kể từ đây, vị quân chủ này đã có trong tay tiền đề vững chắc để cùng Ngụy – Ngô "tam phân thiên hạ".
Năm 214, Lưu Bị hoàn thành công cuộc đánh chiếm đất Thục. Khi luận công khen thưởng, Hoắc Tuấn đã được vị quân chủ này phong làm Thái thú Tử Đồng, Tì tướng quân.
Nhân tài đoản mệnh và sự đau xót khôn nguôi của Lưu Bị
Sở hữu tài năng quân sự xuất chúng, lại một lòng trung thành với Lưu Bị, có thể nói Hoắc Tuấn đóng vai trò to lớn trong quá trình tập đoàn Thục Hán thực hiện kế hoạch tam phân thiên hạ.
Thế nhưng chính điều này lại khiến nhiều người không khỏi thắc mắc: Vì sao một nhân vật kỳ tài như vậy lại không mấy nổi danh, thậm chí ngay tới các tác phẩm nghệ thuật về thời Tam Quốc cũng khắc họa hình tượng của ông tương đối mờ nhạt?
Lý do là bởi Hoắc Tuấn vì lâm bệnh nặng mà qua đời quá sớm.
Vào thời cổ đại, điều kiện chữa bệnh vô cùng thiếu thốn. Hơn nữa Hoắc Tuấn lại là tướng quân, thường xuyên dẫn binh đi đánh trận.
Trong quân ngũ, điều kiện vật chất lại càng muôn bề thiếu thốn. Rất có thể vì lao lực quá độ, lại thêm khi tham chiến không chú ý thân thể, nên Hoắc Tuấn lâm trọng bệnh, sức khỏe nhanh chóng tụt dốc, thân thể càng lúc càng suy nhược.
Chỉ chưa đầy 3 năm sau chiến dịch Tây Xuyên, Hoắc Tuấn sau một thời gian dài bị bệnh tật hành hạ đã không may qua đời ở tuổi 40.
Trước cái chết của vị công thần tài ba, Lưu Bị vô cùng đau lòng. Vị quân chủ này còn ở lại mộ phần Hoắc Tuấn một đêm, đau đớn ôm đầu mà khóc lớn không thôi.
Sau khi tạ thế, ông được an táng tại Thành Đô. Trước sự ra đi đột ngột của trọng thần đắc lực, Lưu Bị đau đớn vô cùng, thậm chí còn đích thân dẫn quân thần tới điếu tế và ngủ lại mộ ông.
Tương truyền rằng vào thời nhà Thanh, có vị tài tử học thuộc Tam quốc chí đã để lại một lời bình luận: Nếu như Hoắc Tuấn không qua đời sớm, Triệu Vân sau này chưa chắc đã có thể có tên trong danh sách "Ngũ hổ thượng tướng".
Trang Sohu của Trung Quốc cũng bình luận, ngoài những tên tuổi mà ai nghe cũng biết như Trương Phi, Quan Vũ, Triệu Vân, Hoàng Trung, thì Hoắc Tuấn phải là cái tên đầu tiên được liệt vào vị trí đệ nhất mãnh tướng nhà Thục Hán. Chỉ tiếc rằng nhân tài đoản mệnh, vị tướng họ Hoắc tài ba ấy đã qua đời vào năm 216 khi sắp bước sang tuổi tứ tuần.
Video: Trận chiến phân định Hán Trung giữa Lưu Bị và Tào Tháo.
Quốc Tiệp
